Pierwsza pomoc przy udarze cieplnym i odwodnieniu – jak rozpoznać objawy i działać szybko

W okresie letnim, szczególnie podczas pracy na otwartej przestrzeni lub w warunkach wysokiej temperatury i wilgotności, wzrasta ryzyko przegrzania organizmu, odwodnienia oraz udaru cieplnego. Należy więc zwracać szczególną uwagę na konieczność edukacji w zakresie szybkiego rozpoznania objawów i prawidłowego postępowania w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia.

Objawy przegrzania i odwodnienia

Do pierwszych objawów przegrzania organizmu należą: silne pocenie się, zaczerwienienie skóry, uczucie gorąca, zawroty głowy oraz przyspieszony oddech. Odwodnienie objawia się suchością w ustach, osłabieniem, zmniejszoną ilością oddawanego moczu oraz zaburzeniami koncentracji.

W dalszym stadium, gdy nie zostaną podjęte działania, może dojść do omdlenia cieplnego. Jest to nagła utrata przytomności spowodowana spadkiem ciśnienia krwi i niedotlenieniem mózgu w wyniku nadmiernego rozszerzenia naczyń krwionośnych.

Udar cieplny – stan zagrożenia życia

Udar cieplny to najgroźniejsza postać przegrzania organizmu. Dochodzi do niego, gdy mechanizmy termoregulacyjne przestają działać, a temperatura ciała przekracza 40°C. Objawy obejmują: gorącą, suchą skórę (bez potu), dezorientację, agresję, silne bóle głowy, wymioty, przyspieszone tętno oraz utratę przytomności. Udar cieplny wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Pierwsza pomoc – krok po kroku

W przypadku podejrzenia przegrzania, odwodnienia lub udaru cieplnego należy:

1. Zapewnić bezpieczeństwo – przenieść poszkodowanego w chłodne, zacienione miejsce.
2. Rozluźnić odzież – zdjąć lub rozpiąć ubranie, by umożliwić wentylację.
3. Chłodzić organizm – zastosować zimne okłady na kark, pachwiny, czoło; w miarę możliwości użyć wentylatora lub wachlować poszkodowanego.
4. Podawać wodę – jeśli poszkodowany jest przytomny, podawać wodę małymi łykami. W przypadku utraty przytomności – nic nie podawać doustnie.
5. Ułożyć w odpowiedniej pozycji – osobę przytomną z objawami omdlenia ułożyć na plecach z uniesionymi nogami; osobę nieprzytomną – w pozycji bocznej ustalonej.
6. Wezwać pogotowie ratunkowe – numer alarmowy 112. Nie wolno bagatelizować objawów – udar cieplny postępuje bardzo szybko.

Wysokie temperatury mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Pracownicy powinni być szkoleni w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów przegrzania oraz udzielania pierwszej pomocy. Wdrożenie zasad BHP obejmujących przerwy w pracy, odpowiedniego nawodnienia oraz ochrony przed słońcem, może zapobiec tragedii. Pamiętajmy – szybka reakcja ratuje życie.