Obowiązki pracodawcy podczas wysokich temperatur – zasady BHP w praktyce różnych branż

Wysokie temperatury stwarzają realne zagrożenie dla zdrowia pracowników, zwłaszcza w sezonie letnim. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy oraz rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy – także podczas upałów. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować nie tylko konsekwencjami zdrowotnymi, ale również sankcjami ze strony Państwowej Inspekcji Pracy.

Obowiązki ogólne pracodawcy

Podczas wysokich temperatur pracodawca powinien:

• zapewnić dostęp do wody pitnej lub innych napojów chłodzących, gdy temperatura w pomieszczeniu pracy przekracza 28°C (dla pracowników fizycznych na otwartej przestrzeni – 25°C),
• umożliwić przerwy w pracy w miejscach chłodnych lub zacienionych,
• ograniczyć ekspozycję na promieniowanie słoneczne oraz gorące powierzchnie,
• zapewnić środki ochrony indywidualnej (np. odzież robocza oddychająca, nakrycia głowy, okulary przeciwsłoneczne),
• dostosować organizację pracy – np. skrócić czas pracy, zmienić godziny pracy na wcześniejsze poranne lub wieczorne,
• dbać o wydolność wentylacji i klimatyzacji tam, gdzie jest zainstalowana,
• prowadzić szkolenia BHP uwzględniające tematykę udaru cieplnego i przegrzania.

Przykłady z różnych branż

Budownictwo
Na placach budowy ryzyko przegrzania i udaru cieplnego jest bardzo wysokie. Pracodawca powinien zapewnić zadaszone strefy odpoczynku, przenośne zbiorniki z wodą, a także rotacyjny system pracy, by unikać ciągłej ekspozycji na słońce.

Przemysł i hale produkcyjne
W zamkniętych przestrzeniach temperatura może być dodatkowo potęgowana przez maszyny. Niezbędne jest zastosowanie wentylatorów, klimatyzacji, regularne przerwy oraz obserwacja objawów przegrzania u pracowników. Pracodawca powinien również dostosować tempo pracy i w miarę możliwości wprowadzić zmiany w systemie zmianowym.

Rolnictwo i ogrodnictwo
W pracy na polu należy zapewnić częsty dostęp do wody, możliwość schronienia w cieniu oraz skracanie czasu pracy w najgorętszych godzinach. Warto również przeszkolić pracowników sezonowych w zakresie rozpoznawania objawów odwodnienia i udaru cieplnego.

Transport i logistyka
Kierowcy i magazynierzy często przebywają w nieklimatyzowanych pojazdach i halach. Pracodawca powinien zadbać o wyposażenie pojazdów w wodę oraz wentylację kabin, a także umożliwić częstsze postoje i przerwy.Usługi (gastronomia, handel)
W lokalach gastronomicznych i sklepach, gdzie pracownicy obsługują klientów, ważne jest zapewnienie dobrej cyrkulacji powietrza, dostępu do chłodnych napojów oraz ograniczenie nadmiernego obciążenia obowiązkami w szczycie upałów.

Wysoka temperatura to poważny czynnik ryzyka w środowisku pracy. Obowiązkiem każdego pracodawcy – niezależnie od branży – jest dostosowanie warunków pracy do panujących warunków atmosferycznych. Działania prewencyjne nie tylko chronią zdrowie pracowników, ale także ograniczają absencje, spadek wydajności i ryzyko wypadków. BHP to nie tylko przepisy – to odpowiedzialność za ludzi.