Chłodniejsze dni w firmie – jak zadbać o bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników?

Wraz z nadejściem chłodniejszych dni zmieniają się warunki pracy, co wymaga od pracodawców i pracowników większej uwagi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zmiany pogodowe mogą mieć istotny wpływ na zdrowie pracowników, szczególnie tych, którzy wykonują swoje obowiązki na zewnątrz, ale także w pomieszczeniach, w których panują zmienne warunki termiczne. Jakie aspekty BHP warto mieć na uwadze, aby zapewnić bezpieczne i komfortowe środowisko pracy w okresie jesienno-zimowym?

Warunki termiczne w miejscu pracy

Temperatura nie może być ani zbyt niska, ani zbyt wysoka, ponieważ wpływa to na koncentrację, wydajność oraz ogólne samopoczucie pracowników. W przypadku pracy biurowej, temperatura powinna mieścić się w przedziale 18–20°C, natomiast w pracach fizycznych minimum 14°C. Warto zadbać o regularne przeglądy systemów ogrzewania oraz sprawdzić, czy okna oraz drzwi są szczelne.

Ubiór ochronny i dodatkowe wyposażenie

Dla pracowników wykonujących obowiązki na zewnątrz niezbędne jest zapewnienie odzieży ochronnej przystosowanej do niskich temperatur oraz zmiennych warunków atmosferycznych, takich jak deszcz czy wiatr. Ważnym elementem wyposażenia są także rękawice ocieplane oraz obuwie antypoślizgowe, które chronią przed wychłodzeniem i minimalizują ryzyko upadku na śliskich powierzchniach. Należy pamiętać, aby odzież nie ograniczała swobody ruchów i jednocześnie była odpowiednio izolująca.

Organizacja pracy i przerwy regeneracyjne

W przypadku prac na zewnątrz, szczególnie tych wykonywanych przy niskich temperaturach, kluczowe jest zaplanowanie dodatkowych przerw regeneracyjnych, które umożliwią pracownikom rozgrzanie się i odpoczynek w ogrzewanym pomieszczeniu. Warto również skrócić czas ekspozycji na zimno poprzez rotację pracowników. Regularne przerwy nie tylko poprawiają komfort pracy, ale również zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu oddechowego i innych schorzeń związanych z wychłodzeniem organizmu.

Światło dzienne i oświetlenie sztuczne

Krótsze dni i zmniejszona ilość światła dziennego mogą wpływać na efektywność i samopoczucie pracowników. Aby temu przeciwdziałać, należy zadbać o odpowiednie oświetlenie stanowisk pracy, zwłaszcza w przypadku stanowisk biurowych. Prawidłowe natężenie światła w pomieszczeniach ogranicza zmęczenie wzroku i poprawia koncentrację.

Bezpieczeństwo na terenie zakładu pracy

Chłodniejsze dni to także ryzyko występowania śliskich powierzchni, które mogą powodować upadki i urazy. Warto systematycznie monitorować stan nawierzchni, zwłaszcza przy wejściach do budynków oraz na ciągach komunikacyjnych. Stosowanie mat antypoślizgowych, odśnieżanie oraz posypywanie oblodzonych ścieżek piaskiem lub solą to podstawowe działania, które minimalizują ryzyko wypadków.

Posiłki regeneracyjne

Posiłki regeneracyjne w Polsce to istotny element dbania o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników wykonujących prace szczególnie uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia. Są one regulowane przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, które określa, kiedy i w jakich warunkach pracodawca ma obowiązek zapewnić swoim pracownikom takie posiłki oraz napoje.

Kiedy przysługują posiłki regeneracyjne?

Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek zapewnienia posiłków regeneracyjnych w następujących przypadkach:

Prace w warunkach obniżonej temperatury – Gdy temperatura na stanowisku pracy spada poniżej 10°C, a praca jest wykonywana na otwartej przestrzeni (od 1 listopada do 31 marca) lub w pomieszczeniach zamkniętych (np. chłodniach).

Prace w warunkach uciążliwych – Dotyczy to prac, które wiążą się z dużym wysiłkiem fizycznym, na przykład takich, które wymagają wydatku energetycznego powyżej określonego poziomu (1500 kcal dla mężczyzn i 1000 kcal dla kobiet) w ciągu jednej zmiany roboczej.

Prace w wysokiej temperaturze – Pracownicy, którzy wykonują swoje obowiązki w temperaturze powyżej 25°C w halach przemysłowych lub powyżej 28°C na otwartej przestrzeni, również mają prawo do takich posiłków.

Co obejmuje posiłek regeneracyjny?

Posiłki regeneracyjne muszą być odpowiednio zbilansowane, aby dostarczać niezbędnych składników odżywczych i energii, których pracownicy potrzebują do utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu podczas wykonywania wymagających zadań.

Ciepły posiłek powinien spełniać następujące warunki w odniesieniu do wartości odżywczych:

zawierać około 50–55% węglowodanów, 30–35% tłuszczów, 15% białek

oraz posiadać wartość kaloryczną około 1000.

Rozporządzenie i obowiązki pracodawcy

Rozporządzenie z 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (z późniejszymi zmianami) nakłada na pracodawców obowiązek:

Zagwarantowania posiłków regeneracyjnych w formie gotowej do spożycia lub, w uzasadnionych przypadkach,

Przyznania ekwiwalentu pieniężnego na zakup takiego posiłku, jeśli pracodawca nie może go zapewnić bezpośrednio.

Dodatkowo, pracodawcy są zobowiązani do dostarczania pracownikom napojów (w szczególności wody), gdy temperatura na stanowisku pracy przekracza określone limity.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów

Nieprzestrzeganie obowiązku zapewnienia posiłków regeneracyjnych może skutkować kontrolą Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) i nałożeniem kar finansowych. Ważne jest więc, aby pracodawcy regularnie monitorowali warunki pracy i dostosowywali się do wymogów rozporządzenia.

Zadbaj o BHP w Twojej firmie

Dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy w chłodniejsze dni wymaga kompleksowego podejścia. Od warunków termicznych w pomieszczeniach, przez odpowiednie wyposażenie pracowników, po organizację pracy i utrzymanie bezpieczeństwa na terenie zakładu – każdy element ma istotne znaczenie. Pracodawca powinien regularnie monitorować warunki pracy oraz wprowadzać odpowiednie środki zapobiegawcze, aby zapewnić maksymalny komfort i bezpieczeństwo swoim pracownikom. Pamiętajmy, że zdrowie pracowników jest priorytetem, a odpowiednio dobrane działania BHP są fundamentem bezpiecznego środowiska pracy niezależnie od pory roku.